Nie wszyscy wiedzą, że możność surfowania w Internecie i przechodzenia ze strony do strony przez naciśnięcie połączeniami zaznaczonego na niebiesko (poprzednik hipertext-u), czytanie tekstów w wersji elektronicznej, czy korzystanie z komputera osobistego do pisania maili i dokumentów tekstowych oraz zastosowania informatyki do analiz literackich zawdzięczamy również zmarłemu jezuicie o. Robertowi Busa SJ (+9.08.2011).
O. Busa potrafił dyskutować po włosku, łacinie, grecku, hebrajsku, francusku, angielsku, hiszpańsku i w języku niemieckim. Był wybitnym filozofem i autorem Indeksu Tomistycznego. Przez współczesnych badaczy jest uznawany za twórcę nowoczesnego języka informatycznego.Od lat pięćdziesiątych do sporządzania spisu słów, terminów i pojęć we wszystkich dziełach św. Tomasza z Akwinu wykorzystywał elektroniczne maszyny liczące. Ich możliwości mu jednak nie wystarczały. Odwiedził w Nowym Jurku Thomasa Watsona – założyciela IBM, i nakłaniał go do podjęcia się projektu zbudowania wydajniejszego urządzenia. Watson twierdził, że to, o co mu chodzi jest niemożliwe do realizacji. Wtedy o. Busa wyjął z kieszeni kartonik z hasłem firmy:
„To, co trudne, robimy szybko, a to, co niemożliwe, nieco dłużej” i zapytał, czy to tylko próżne przechwałki.
Watson miał wówczas odpowiedzieć: „Dobrze, ojcze, spróbujemy. Proszę mi jednak obiecać, że ojciec nie zmieni skrótu IBM (International Business Machines) na International Busa Machines”.
„Index Thomisticus. Sancti Thomae Aquinatis operum omnium indices et concordantiae” [Indeks tomistyczny. Indeksy i konkordancje dzieł wszystkich św. Tomasza z Akwinu] liczy 56 tomów, każdy po około tysiąc stron. Pierwszy ukazał się w 1951 r., a pozostałe powstawały przez kolejne 30 lat. Od 1990 r. Index jest dostępny w wersji elektronicznej, a od 2005 w Internecie.
O. Busa przez lata wykładał zagadnienia dotyczące sztucznej inteligencji i robotyki na Politechnice w Milano. Zwykł był mawiać: „Człowiek, który potrafi pisać programy jest na pewno inteligentny, ale człowiek, który potrafi tworzyć programy, które potrafią tworzyć inne programy posiada inteligencję na wyższym poziomie”. Jako wyraz najwyższego uznania za osiągnięcia w tej dziedzinie, co roku przyznawana jest nagroda jego imienia – Roberto Busa Award.
Tytuł artykułu w L’Osservatore Romano informującego o śmierci o. Roberto Busa brzmiał „Czytelniku zatrzymaj się! Zmarł ojciec Busa!”. Czytelniku i my obaj zatrzymajmy się i pomódlmy za śp. o. Roberta, jemu zawdzięczamy, że czytasz ten artykuł, a ja mogłem go tu umieścić.
Opr. Leonardo
1.02.2018
Foto. O. Roberto Busa, Wikipedia
